Bačka Topola

Opština Bačka Topola se nalazi u severnom delu Srbije, Vojvodine, još tačnije u severnom delu Bačke. Nikla u srcu Panonske nizije, Bačka topola je oduvek bila tranzitno stajalište. Grad Bačka Topola je privredni, politički i kulturni centar istoimene opštine. U dolini potoka Krivaja i na brežuljcima Bačke lesne zaravni, na površini od 596km² živi zajedno više od 20 nacija.

Turističko – geografski položaj opštine je izuzetno povoljan, jer tu prolazi međunarodni put u pravcu sever – jug, autoput Koridor 10, međunarodna železnička magistrala Budimpešta – Beograd, kao i savremeni regionalni putevi.

Prema popisu stanovništva iz 2011. godine, opština je imala 34.088 stanovnika višenacionalnog sastava nastanjenih u 23 naseljena mesta, a sam grad Bačka Topola 14.991 stanovnika. U opštini su  u upotrebi su četiri zvanična jezika: srpski, mađarski, rusinski i slovački.

istorija_grada backa topolaTeritorija opštine je naseljena od praistorije o čemu svedoče i arheološke iskopine. U kasnijem periodu na ovim područjima su živeli Sarmati i Avari, a od 9-og veka Mađari. Prilikom iskopavanja, nađeni su ostaci naselja i groblja ovih naroda. U srednjem veku, na mestu današnje Bačke Topole, postojala je crkva pod nazivom Pustatemplom.

U pisanim izvorima bačkotopolski kraj se prvi put pominje 1462. godine, pod imenom Gybaych. Naselje sa nazivom Topola se pominje u turskim tefterima 1543. godine. Oblik Topoly nalazimo prvi put u popisu mesta Kaločke nadbiskupije potvrđenih kraljevskim zaštitnim pismom 1665. godine. Od kraja 17-og veka, do 1750. godine ova teritorija se pominje samo kao pustara.

U istoriji naselja 1750. godina predstavlja prekretnicu. Te godine, 15-og septembra, grof Antun Grašalković zadužuje slobodnjaka, Ferenca Čizovskog za naseljavanje bačkotopolske pustare. Pal Krai je za zasluge u borbama protiv Francuskih snaga 1800. godine, kao nagradu dobio Bačku Topolu. Porodica Krai počinje da razvija naselje, i već 1806. godine dobija status varošice, kao središta ovog kraja sa pravom održavanja vašara tri puta godišnje. Početkom 1849. godine, Bačka Topola je opljačkana i grad je delimično izgoreo. Nakon Mađarske revolucije, život se polako obnavljao. Grof Janoš Ziči, zet barona Kraia je – isplativši dugove svog tasta – 1852. godine preuzeo imanje. U drugoj polovini 19-og veka, grad se razvija, započeta je industrijalizacija. U to vreme najmarkantnija osoba Bačke Topole svakako je bio dr. Janoš Hadži, lekar i zapovednik vatrogasne jedinice.

Razvoj je tokom Prvog svetskog rata donekle usporen i delimično preusmeren. Trianonskim mirom je Bačka Topola potpala pod nadležnost Kraljevine SHS. U Drugom svetskom ratu 1941. godine, mađarske okupacione snage su ušle u Bačku i zadržale se do 1844. godine, kada partizani sa ruskim snagama oslobađaju i Bačku Topolu. Nakon Drugog svetskog rata razvoj Bačke Topole je doživeo korenite promene i krenuo novim pravcima. Počinje obimna izgradnja i snažna industrijalizacija, menja se i izgled i ambijent grada. Usled ratnih dešavanja 90-ih godina prošlog veka, razvoj je stagnirao, a grad i okolina su unazađeni za celu jednu deceniju. Danas opština Bačka Topola spada u srednje razvijene opštine Srbije.

Opština Bačka Topola se sastoji od 23 naselja.  Naseljena mesta: Pačir, Stara Moravica, Bački Sokolac, Tomislavci, Karađorđevo, Mali Beograd, Zobnatica, Mićunovo, Novo Orahovo, Obornjača, Kavilo, Svetićevo, Pobeda, Gunaroš, Bagremovo, Bogaraš, Njegoševo, Bačka Topola, Bajša, Panonija, Srednji Salaš, Gornja Rogatica, Krivaja.


Zobnatica

Zobnatica

Zobnatica se nalazi 5km severno od Bačke Topole. To je turistički kompleks sa dugom tradicijom i raznovrsnom ponudom atrakcija. Svakodnevno pruža obilje idealnih sadržaja ljubiteljima očuvane prirode, lova, ribolova, i naravno, konja. Poznata je po ergeli sa tradicijom odgoja rasnih konja dugom preko dve stotine godina.

Posetiocima se nudi turističko jahanje, škola jahanja, vožnja fijakerom.

Panonija

Panonija

Panonija se nalazi 12km jugozapadno od Bačke Topole. Sa nadmorskom visinom od 128m, treća je najviša tačka u Vojvodini posle Fruške Gore (539m) i Vršačkih planina (641m). Panonija je okružena parkovima i više liči na šumovito – planinski predeo nego na uobičajenu vojvođansku ravnicu. Zahvaljujući prijatnom ambijentu, Panonija je oaza mira i pruža mogućnost za opuštanje, šetnju i, zahvaljujući brojnim sportskim terenima, sport i rekreaciju. Na Panoniji se nalazi i kaštel plemićke porodice Falcione iz 1846. godine. Stanje kaštela je idealno, i svakodnevno je otvoren za posetioce. Pored naselja se nalazi veštačko jezero “Sava“ sa izgrađenim štrandom i mogućnošću za sportski ribolov.

Krivaja

Krivaja

Krivaja se nalazi 14km zapadno od Bačke Topole. Naselje liči na svojevrsni park, sa brežuljkastim, šumovitim zelenim površinama. Omiljeno je mesto izletnika. Kroz park, koji je pod zaštitom države, pešačkom stazom može se stići do veštačkog jezera “Moravica“. Na obali jezera postoji izgrađen deo za izletnike i kupače, kao i mogućnost za sportski ribolov. Na krivaji se nalazi i kaštel – letnjikovac porodice Fernbah sa kraja 19-og veka.

Bajša

Bajša

Bajša se nalazi 6km zapadno od Bačke Topole. Stanovništvo sela je višenacionalnog sastava. U Bajši već duže od 250 godina žive zajedno Mađari, Srbi i Slovaci. U etno kući posebno su uređene tri sobe prema tradiciji sela: mađarska, srpska i slovačka. Postoji mogućnost za bavljenje tradicionalnim rukotvorinama.

Stara Moravica

stara moravica

Stara Moravica se nalazi 17km severozapadno od Bačke Topole. Selo je 1786. godine naseljeno reformatorskim porodicama Nađkunšaga. Interesantno je da su stanovnici Stare Moravice 1896. godine među prvima podigli spomenik u čast Lajoša Košuta. Košutov kip u Staroj Moravici bio je sedmi spomenik postavljen u svetu. U selu, posetioci mogu pogledati i stalnu postavku lokalne Umetničke kolonije 9+1. U Staroj Moravici postoji mogućnost za lov i ribolov i degustaciju lokalnih vina i rakije.

Gornja Rogatica

gornja_rogatica

Selo je osnovano 1922. godine, raspolaže brojnim sportskim terenima i zelenim površinama, parkovima. Interesantno je da je pravoslavna crkva sagrađena za samo 96 dana 2010. godine.

Pačir

Pačir

Pačir se nalazi 20km severozapadno od Bačke Topole. Interesantno je da selo ima 4 crkve: katoličku, pravoslavnu, reformatorsku i baptističku. U Pačiru postoji lepo uređen lovački dom, a pored naselja i jezerce koje pruža mogućnost za sportski ribolov i izlete.

Gunaroš

gunaroš

Gunaroš se nalazi 16km jugoistočno od Bačke Topole. Prvi salaši su se pojavili u drugoj polovini 19-og veka. U tipičnom seoskom ambijentu većina stanovništva se bavi poljoprivredom. Nedaleko od Gunaroša se nalazi veštačko jezero Svetićevo, idealno mesto za izletnike i ribolovce. Na obali jezera stoji nekadašnji kaštel Engelman, trenutno napušten i u dosta lošem stanju. Kaštel je izgradila porodica Engelman početkom 20-og veka. Ova porodica je osnovala i obližnje naselje Pobeda. U blizini se nalazi i selo Kavilo u kojem je sedište Salašarskog pozorišta. Svake godine tokom leta pozorište ovde priprema i premijerno prikazuje novu predstavu, a kasnije gostuje i u manjim mestima Vojvodine.

Novo Orahovo

novo orahovo

Novo Orahovo se nalazi 12km istočno od Bačke Topole. Razvoj naselja počinje 1946. godine, kada u selo stižu rusinske porodice iz Ruskog Krstura. Veliki deo stanovništva i danas čine Rusini koji svoju kulturu i običaje čuvaju i neguju u okviru KUD Petro Kuzmjak. Novo Orahovo raspolaže još i sportskim terenima i letnjom binom, postoji mogućnost za sportski ribolov na rečici Čik i za lov. Lovačkim domom gazduje lokalno lovačko društvo.

Njegoševo

njgoševo

Njegoševo je naselje u Srbiji u opštini B. Topola. Prema popisu iz 2011. godine bilo je 534 stanovnika. Najveća farma podolskih goveda u našoj zemlji nalazi se nadomak Njegoševa. Od 400 grla koliko ih ima u Srbiji, polovina je na ovoj fami. Mada su nekada bile uglavnom radne životinje, meso im je uvek bilo cenjeno, najsličnije je mesu divljači. U njemu nema ni holesterola, ni drugih štetnih sastojaka.

Tomislavci

tomislavci

Tomislavci su naselje u središnjem delu opštine B. Topola. Udaljeni su oko 8km od B.Topole. Leže na lesnoj zaravni pored Široke doline, desne pritoke Krivaje. U selu se nalazi jedan park. Najzastupljenije su livadsko – pašnjačke zajednice, kao što su: hajdučka trava, livadska detelina, livadska žalfija, mlečika i dr. Selo nosi naziv Tomislavci po sinu kralja Aleksandra Karađorđevića. Selo ima po jedan fudbalski i košarkaški teren i novootvoreni teniski klub.

Bački Sokolac

bački sokolac

Malo vojvođansko selo u srcu Bačke, na raskrsnici puteva od N.Sada ka Subotici, pa na zapad ka Somboru. 9km je udaljeno od B.Topole. Geografski pripada Telečkoj visoravni, sa nadmorskom visinom preko 100m izdvaja se od većine sela ovog tipa.
Sokolćani se kao dogovoreno drže tradicionalnih običaja, programa i obeležavanja određenih datuma, ali isto tako lako prihvataju nove manifestacije, događaje i druženja. Dan sela, 22. maj, velika kotlićijada, prijatan skup za sve uzraste. Održava se kraj Doma Kulture.
Zbog odlične klime, zemljišta i biljaka, okruženje je bogato divljim životinjama.


Preuzeto sa :https://www.backatopola.org.rs/info/naselja/