Pazova (Stara) se prvi put pominje kao naselje 1716. godine. Sam naziv Pazova je najverovatnije izveden od reči pazuh, jer su tako Sloveni nazivali rimsku vojnu graničarsku visoravan između dve velike reke – Dunava i Save. Kultura bronzanog doba nazvana je “belegiška”po mestu u našoj opštini, zbog velikog broja arheološki nalazišta. Belegiš je jedno od najstarijih naselja, zabeležen je 1404. godine u kruševskom pomeniku kao posed porodice Morović.
Ovde su nastali rimski gradovi Burgena i Ritium. Vojka sam naziv mesta prvi put se pominje 1416.godine u jednom mađarskom dokumentu. Najstariji pravoslavni hram Prenosa moštiju Svetog oca Nikolaja nalazi se u Starim Banovcima a sagrađen je 1777. godine, a najstarija Rimokatolička crkva Rođenja Blažene Djevice Marije u Novim Banovcima sagrađena je pod pokroviteljstvo austrijske carice Marije Terezije 1766. godine i jedna je od najstarijih crkva ove veroispovesti u Vojvodini.
Najstarija crkva na Balkanu evangeličke veroispovesti nalazi se u Staroj Pazovi, a sagrađena je 1788. godine.
Bez obzira na akt o toleranciji koji nije dozvoljavao da nekatolici imaju zvonike, car Jozef II je staropazovačkim Slovacima dozvolio da prvi u celoj tadašnjoj Habzburškoj monarhiji podignu zvonik na svojoj bogomolji. Naziv mesta Pazova, bez prefiksa “Stara”, postojao je sve dok Nemci 1792. godine nisu podigli novo naselje, jugoistočno od Stare Pazove, koje su iz zahvalnosti nazvali Nova Pazova, pošto su 1791. godine lepo primljeni u Staroj Pazovi, gde su prezimili pre nego što su otišli da grade novo naselje. Nova Pazova (Neu-Pasua) je bila prvo i najveće nemačko naselje u Sremu nastalo kolonizacijom podunavskih Švaba iz oblasti Baden-Virtenberg.
U Starim Banovcima je bilo 12 vodenica na obali Dunava još u 18. veku. Brojne su istorijske ličnosti rođene na teritoriji naše opštine: Evgenije Jovanović episkop gornjokarlovački, Kosta Ruvarac književnik, istoričar i kritičar, Aleksandar Nikolajević doktor hirurgije i akušerstva, Ljudmila Hurban književnik, publicista, glumica, Kosta Petrović profesor, muzejski radnik, istoričar, Vladimir Konštantin Hurban VHV evangelički sveštenik, književnik, glumac, reditelj, Dušan J. Popović istoričar, profesor univerziteta, Ferdinand – Ferdo Klaćik slovački učitelj, pedagog, dečiji pisac, lingvista i kulturni radnik, Sava Petrović, veleposednik, bankar, narodni poslanik, Kosta Tomašević osnivača FK “Crvena Zvezda” i reprezentativac Jugoslavije, Mira Brtka slikarka i rediteljka, Miloš Bakić savezni javni tužilac….
Dvorac Šlos – Golubinci
Najznačajnije zdanje je dvorac “Šlos” podignut 1767. godine u Golubincima kao upravna zgrada namenjena za oficirske porodice.
U našem mestu, Golubincima boravio je vođa I srpskog ustanka vožd Karađorđe… a kroz legendu o Betovenu se provlači priča da je svoja najbolja ljubavna dela možba baš ovde napisao…
Od 1830. godine u Staroj Pazovi je postojala radionica za odmotavanje svilenih čaura, zbog veliko broja dudova i uzgajivača svilene bube. Od 19. veka čuvena je bila Pazovačka pijaca, a naročito stočna i žitna. Pazovačka čitaonica osnovana je 12. jula 1878.godine. Već 1881. godine ovde je gostovala grupa glumaca iz Srpskog narodnog pozorišta. Zahvaljujući činjenici da je bila međunarodni železnički čvor, Stara Pazova je već 1883. godine postala varoš, a time i trgovačko jezgro Srbije i Ugarske. Prva vršalica parnjača u Vojku je stigla 1893.godine.
Od 1895. godine iz parnog mlina Stara Pazova se snabdevala električnom strujom za osvetljenje, tako da je osvetljenje dobila još pre mnogih svetskih gradova. Početkom 20. veka u Staroj Pazovi je bilo 5 ciglana. Od značajnijih građevina u Staroj Pazovi, koje i danas obeležavaju mesto iz 1905. godine su zgrada hotela i banke koje je podigao Nikola Petrović, jedan od najbogatijih velikoposednika u ovom delu Srema. Prva apoteka osnovana je 1909.godine u Novoj Pazovi. Fudbal se u Pazovi počeo igrati 1919.godine, a osnivači su bili omladinci i studenti. Godine 1928. u Staroj Pazovi izgrađen prvi Slovački narodni dom kao objekat i kao ustanova Slovaka u dijaspori. Mogao je da primi neverovatan broj gledalaca – 1300!
Godine 1929. Srez Stara Pazova kao upravna opština u okviru Dunavske Banovine imala je 16 upravnih opština. Od 1936. godine radila je fabrika za proizvodnju leda i sode zvana Ledara. Pazova je poznata kao prva opština koja je daleke 1957. godine počela sa razvojem male privrede. Godine 1961. Stara Pazova postaje sedište opštine koje administrativno integriše osam naselja.
Prva radio stanica u Sremu “Radio Vojka” osnovana je 1967.godine. Zanimljivo je da na teritoriji opštine Stara Pazova postoji 19 sakralnih spomenika. U Surduku po kazivanju meštana kod današnje pravoslavne crkve nekada je bio zamak koji je gradio Zmaj – Despot Vuk (unuk Đurđa Brankovića) za koga se vezuju neke priče i gatanja.
Srpska kuća fudbala
Srpska kuća fudbala otvorena je 2011.godine i nalazi se u Staroj Pazovi. Prvi privatni muzej u Srbiji neoavangardne umetnosti “Macura” otvoren je 2008.godine i nalazi se u Novim Banovcima.
Na teritoriji opštine funkcioniše 51. sportska organizacija. Pazova je idealno mesto za bavljenje biznisom i sportom i turizmom. Skromno nosimo titulu jedne od najrazvijenih opština u zemlji.
Na teritoriji naše opštine radi tri sportsko – rekreativna centra. Poznati smo po velikom broju tradicionalnih manifestacija. Kroz našu opštinu prolazi Trans-evropska biciklistička maršruta «EuroVelo 6». Sa teritorije opštine su fudbaleri Aleksandar Kolarov i Milivoje Ćirković, teniser Dušan Lajović, glumica Brankica Sebastijanović, košarkaš Dejan Majstorović….
Preuzeto sa : https://turizampazova.rs/